Film seyretmek bir alışkanlık haline gelmeye başlandı. Modern insan kitabı yavaş yavaş bir kenara bırakırken, filme olan eğilimi giderek artmaya başladı. Kitap ve gazete okumaya para ve zaman bulamayanlar sinemaya fazlasıyla ve rahatlıkla para ve zaman bulabilmektedir. Bu çelişkili durumun nedenleri çok olsa da şimdilik konumuzun dışında kalmaktadır.
Kitap nasıl okunur, kitap seçimi nasıl yapılır, kitap özetinin çıkarılması, kitap sevgisi, kitapların faydası üzerine onlarda kitap yazıldı, konuşuldu. Ama kitap okuyucusunda bir gelişme ve değişim gözlenmedi. Bunlar gündemde fazla kalmadan unutulurken sinema sektörünün toplumu kuşatmasına rağmen seyirciye yönelik bilinçlendirme politikaları maalesef geliştirilmiyor. Nadir olsa da eleştirmenler satır aralarında görünse de bütünlükten ve sistematik olmaktan yoksundur.
Seyircilerin bilinçlenmesi konusundan eleştirmenler uzak durarak dostluk kurdukları yönetmenlerle, oyuncularla paylaşsınlar, kuramadıklarıyla savaş halini sürdüre dursunlar Ado Kyrou 1987 yılında kendi sinema seyircisi için Sinema Seyircisinin El Kitabı’nı yayınlamış olsun.
Yazılış tarihi hayli eski olan kitap, günümüz seyircisine yönelik olmaktan çok yazıldığı dönemin seyircisine hitap etmektedir. Dolaysıyla “Sinemaya Nasıl Gidilir”, “Salon”, Salona Girmeden Önce”, Yer Göstericiler”, “Sinemada Vakit Kaybı Nasıl Önlenir” ve “Kötü Sinemaya Nasıl Tepki Gösterilir” bölümleri günümüz sinema seyircine yönelik içerikler taşımamaktadır. Ayıraca 98 sayfa olan kitabın, çizimlerle süslendiğini de düşünürsek kitabın hacim olarak pek bir anlam taşımadığı da ortaya çıkacaktır.
Öyleyse Ocak 2004 baskılı kitabın neden Türkçeye çevrildiğini yayınevine sormak gerektedir. Burada tahminler yürütmek sonuç vermeyecektir.
Peki kitabın geriye kalan kısmında ne var? Dağınık ve yüzeysel olsa da fikir vermesi açısından önemli olduğuna inandığım bölümler “ Film Nasıl Seçilir”, “Sinemadan Nasıl Yararlanılır”, “Sinemada Vakit Kaybı Nasıl Önlenir” dır dır. İçerik olarak günümüz seyircisini tatmin etmese de bu gibi konuların gündeme taşıması önemlidir.
Bahsi geçen bölümlerden alıntılar vererek, okuyucunun işini kolaylaştırmak istemiyorum. Alıntılar yerine yukarda bahsi geçen konu başlıklar üzerine düşünmek, tartışma ortamı oluşturup sonuçlar çıkarmak daha nitelikli sonuçlar verecektir…
Sinema gibi güçlü bir iletişim aracı karşısında pasif bir seyirci karşısında, ne istediğini bilen, sorgulayan, eleştiren ve filmden gereken veremi alabilen bir seyirci için araştırmalar yapılıp kitaplaştırmalıdır. Ki nitelikli bir seyirci kitlesi oluşabilsin. Yoksa başkalarının yıllar önce yazdığı 20–30 sayfalık yazılarla yetinmek zorunda kalırız.
Kitap: Sinema Seyircisinin El Kitabı
Yazar: Ado Kyrou
Yayınevi: Es
Baskı, Sayfa: 4 ocak 2004, 98
Osman Tatlı
osmantatli@gmail.com
