Vurdulu kırdılı filmlerle Anadolu seyircisinin kalbinde taht kuran Yılmaz Güney, Kürt açılımı ve barış sürecinde gündeme gelen Kürt Sineması tartışmalarıyla beraber tekrar gündeme gelmeye başlandı. Özellikle Kürt yönetmen ve sinemacılar tarafından Kürt sinemasının Yılmaz Güney’le başlatma düşünceleri nedeniyle Yılmaz Güney’i daha iyi tanımanın gerekliliği ortaya çıkmamaktadır.
Güney’i ne sol yönü ne de efsaneleşen yönüyle değil, ortaya koyduğu eserlerle tanımak daha önemlidir. Magazin kültürün dışında bir Yılmaz Güney kimliği bu süreçte önem kazanmaktadır. Yılmaz Güney’i tanımanın en iyi yolu filmleridir. Gerek oynadığı gerekse senaryosunu yazıp, yönetmeliğini yaptığı filmlerle Güney bir bütündür. 111 filme imza atan Güney’in bütün filmleri bugün elimizde olmasa da en azından fikir sahibi olmayı gerektirir.
Agâh Özgüç, masa başında ve internet bilgilerle kaleme almadığını söylediği kitabı “Bütün Filmleriyle Yılmaz Güney” kitabı eleştiriye girmeden sadece Yılmaz Güney sinemasını ele almaktadır. İlk filminden Güney’in son filmi Duvar’a kadar bütün filmlerin özetiyle beraber filmle ilgili kısa notlar düşerek, Güney sineması hakkında tarafsız bilgi sahibi olma yolunda bir çalışmaya imza atmış.
İlginç olan, ‘meraklısına’ başlığı altında film künyelerin gerçek bilgilerin yansıtmamasıdır. Yönetmen, senaristi gerçeğinden farklı yazılması ve Güney’in film isimlerin değiştirilerek, yeni bir filmmiş gibi piyasaya sürülmesi gibi bilgilere yer verilmesidir. Yapımcıların izleyiciyi bu yolla sinemaya çekme yöntemlerle bir şekilde dolandırıcılık yapması tuhaftır.
Ayrıca O dönem filmlerle ilgili yapılan eleştiri ve değerlendirme yazıların kitapta arşiv niyetiyle Özgüç eklemeyi unutmamış. Merak ettiğiniz veya beğendiğiniz filmle ilgili zamanında kim ne demiş ya da yazmış bilgisine ulaşabilirsiniz böylece.
Kitabın en önemli sıkıntısı, salt filmin hikayesinin yazılması ve bırakılmasıdır. Filmle ilgili yazarın hiçbir değerlendirmesi ve eleştirisi olmamasıdır. Her ne kadar afiş bilgilerinin doğruluğu için şahıslarla görüşme ihtiyacı duyulsa da bunun dışında kalan bütün bilgiler derlemeden öteye geçmiyor. Bu da Özgüç’ün kendisiyle çelişmesidir. Çünkü kitabı masa başında yazmadım desede, aslında kitabın bütünü sadece film özetlerinden oluşuyor. Okuyucuya farklı ve yeni bir bilgi vermiyor. Bahsi geçen özetleri okuyucu filmi izleyerek daha fazlasına ulaşabilir. Dolaysıyla filmleri özetleyip, kitap haline getirmenin bir esprisi yoktur. Aksine okuyucu için fazladan bir yüktür. Hem ekonomik hem de zaman açısından. Tek faydası belki kitabı arşivlemek isteyenlere faydası olabilir. Bir de öğrencilerin işine yarar. Bunun dışında kitabın okuyucu için bir önemi olmadığı kanısındayım.
Yukarda ne kadar Yılmaz Güney’in tanınmasına vurgu yaptımsa bu çalışmanın Yılmaz Güney’i tanıma anlamında yetersiz olduğuna değinmek isterim. Evet Güney, filmleriyle tanınmalı ve değerlendirilmelidir. Ancak bu Güney’in filmlerini özetlemek olmayacağı aşikardır. Araştırmacıların, bilgi naklede dışında bir işleride ellerindeki kaynakları analiz etmeleridir. Şayet analiz yapacak bir kabiliyetleri yoksa, okuyucu için hamallık işte çıkartmamalıdırlar. Okuyucunun nakilci bilgiden çok ufku açacak, ön görülerine yeni bakışlar kazandırmalıdır. Yoksa ben masa başında kitap yazmadım deyip, film özetlerini kitaplaştırmayı nasıl tanımlamamız gerekecek. Doğru masa başında yazılmadı film izleme koltuğunda yazıldı mı dememiz gerekiyor. Araştırmacı işini dediğim gibi sadece bilgi aktarmak olmamalıdır. Yoksa değersizleştirme ortaya çıkacaktır.
Osman Tatlı
osmantatli@gmail.com
Kitap: Bütün Filmleriyle Yılmaz Güney
Yazar : Agah Özgüç
Yayın evi: agorakitaplığı
Sayfa: 380
Baskı: Eylül 2005
